Köşe yazarı Hayrettin Bulut makalesinde;
Parasız sağlık ve sorunsuz ilaç istiyoruz. Sağlık evrensel insan hakkıdır.
“Beni Türk hekimlerine emanet edin “Gazi Mustafa Kemal Atatürk
Türkiye Cumhuriyeti sosyal, adalet, hukuk devletidir.
Bu bağlamda kanun ve kurallarla belirlenmiş insan hakları çerçevesinde vatandaş ve çalışanlar olarak haklarımız vardır.
Bunların başında sağlık gelir.
İnsan yaşamı boyunca salıklı yaşamak hakkıdır.
Bu sağlıklı yaşamın birinci basamağı olan birinci derecede baş vurabileceğimiz kuruluş kuşkusuz ki Aile Sağlık Merkezi ve hakimidir.
Bildiğiniz gibi Aile hekimleri son 2 ayda 8 gün iş bırakma yaptı.
Peki talepleri nedir neden iş bırakıyorlar.
Aile Hekimliği sistemi Avrupa’da 19 60 lardan ıtıbaren uygulanıyor.Dunya da kabul görmüş bu sistemle gelişmiş ülkeler büyük işler basardı ve saglık parametleri hayli yükseldi .
Bu sistem 2005 ten beri Türkiye de de uygulanıyor.Bizde de 19 yıldır uygulanan bu sistemle büyük işler basarsakta her yeni cıkan yönetmelikle sistem daha kötüye gitti.
Şöyleki OECD ülkelerindeki sistemi Türkiye de malesef işlemiyor ve ciddi farklı sorunları var.
Aile hekimliği sistemi hastane sisteminden biraz farklı işler.
Aile hekimi genelde ASM ye yakın belirli bir nufusa hizmet eder ve o nufusun dogumdan ölüme tüm sağlık sorunlarıyla ilgilenir.Sıstem gayet basarılı dursada Turkıye de malesef tıkandı .
Neden ?
Oecd ülkelerinde kişinin saglık hizmetlerine basvuru sayısı ortalama 5 iken bizde 12 yanı 3 kat daha fazla hasta bakıyoruz .
Su an hastaneye başvuru sayısında acık ara Avrupa birincisi yiz.2023 itibariyle 970 milyon poliklinik yapmısız bunun 400 milyonunu sadece 28000 aile hekimi 1.basamakta yapmış.
1 Kasım ayı itibariyle yürürlüğe giren ve girdiği gibi yargıya tasınan aile hekimliği yönetmeliğinde neler oldu ?
Aile hekimlerinin iş güvenceleri elinden alındımı ?
Zaten söyleşmeli olarak çalışan aile hekimleri 2 yılda bir sözleşme yeniliyordu. İş güvenceleri tam olarak yoktu.
Bu yönetmelikle birlikte artık müdürlükler aile hekimlerinin performans krizlerine göre aile hekimliği sözleşmesini yenılememesıyle birlikte artık malesef sosyal devlet hiç’e sayılıyor ve sosyal haklar anlamında geriye gidiliyor.
Performans kriterleri nedir ?
Aile hekimlerinden artık ne isteniyor?
Öncelikle hastanın 6 ayda 1 asm ye hasta yada saglıklı da olsa gelmesi isteniyor.Yoksa aile hekimi ne ceza , baska bir kırtere göre hasta hastaneye az başvursun isteniyor.
Bazı ılaclara sınırlama getirildi onları belli bir oranın üstünde yazarsa yine ceza . Memniyet sartı getirildi hastayı memnun etmezse yine ceza.
Hasta hastaneye gitse ceza , asm ye gelmese ceza . Sistemden kacamıyorsunuz. En can alıcı yerı de artık aıle hekiminden kronik hastalık takibi yapması ıstenır .
Poliknıkte Türkiye sartlarında yapılması mümkün değil. Şöyle bir örnek verelim Almanya’da bir aile hekimi 1600 hastaya hizmet verip 20-30 poliknık yaparken , Türkiye de ki bir aile hekimi 3500 hastaya hizmet verip 70-180 polıknık yapıyor .
Aslında minik yatırımla aile sağlığı merkezlerinin acılmasını ve sistemin rahatlamasını , akıldışı performans kriterleri kaldırılarak ay sonunda insanca yaşacakları bir ücreti almak ve ne kadar alacaklarının bilmek , iş güvence lerini elinden alan anayasaya aykırı maddelerinin geri çekilmesini istiyorlar.